Delta Fiber werkt aan een digitale belofte die letterlijk onder de grond ligt. Een glasvezelnetwerk voor bijna twee miljoen adressen, aangelegd in recordtempo en verspreid over heel Nederland. Elke wijk waar gegraven wordt, is zichtbaar bewijs van deze operatie. Maar achter de schermen speelt een ander verhaal. Minder zichtbaar, minstens zo essentieel.
Daar, tussen budgetten, aannemers, planners en rapportages, werkte Jaap van Paassen anderhalf jaar als interim projectcontroller. In dienst van Feller, met ruim tien jaar ervaring in financial, business en project control. Zijn opdracht: financiële controle houden op een project dat voortdurend bewoog. Geen vaste grond onder de voeten, wél een stevige koers op cijfers, communicatie en besluitvorming.
Een groot project is pas beheersbaar als je weet waar het schuurt
De schaal van de glasvezelaanleg is indrukwekkend. Delta Fiber vervangt oude coaxnetwerken en investeert in de toekomst van digitale infrastructuur. Niet door gefaseerde groei, maar via een landelijke uitrol met honderden projecten tegelijk. Elke gemeente, elk gebied en zelfs elk adres brengt eigen voorwaarden en kosten met zich mee.
“De verschillen zijn groter dan mensen denken,” vertelt Jaap. “Een aansluiting in een stad kost iets anders dan eentje in een uitgestrekt buitengebied. Daar leg je letterlijk kilometers extra om bij het volgende huis te komen.”
Die variatie maakt het werk uitdagend. Delta Fiber rekent op aannemers om die fysieke infrastructuur te realiseren. Maar achter elke schop in de grond zit een businesscase. Voor elk gebied moet vooraf worden berekend wat het kost, wat het oplevert en welke risico’s het met zich meebrengt. Als de aannemer duurder uitvalt dan verwacht, als een gemeente extra eisen stelt of als bewoners van gedachten veranderen, dan verandert de financiële werkelijkheid van zo’n project mee. Soms subtiel. Soms volledig.
Niet de spreadsheet bepaalt, maar wat er in het veld gebeurt
Vanaf zijn werkplek werkte Jaap met een team van projectmanagers verspreid over het hele land. Hij was zelf zelden ter plaatse. Toch moest hij de situatie ter plekke begrijpen om de cijfers kloppend te houden. “De echte voortgang zie je niet in de rapportage. Je moet weten hoe mensen in het veld werken. Welke aannemer achterloopt. Waar vertraging dreigt. En waarom iets ineens drie keer zo duur wordt.”
Het vraagt om discipline én nieuwsgierigheid. Niet wachten tot de data compleet is, maar vragen stellen. Doordrukken als iets vaag blijft. Terugkomen op eerdere aannames. Vooral: alles bijhouden. Want één fout, één onvolledige update, kan in een project van deze schaal leiden tot honderden foutieve prognoses.
“Het is geen kwestie van cijfers invullen,” zegt Jaap. “Je moet patronen herkennen. Opletten op signalen. En zorgen dat je weet wat je nog niet weet.”
Betalen op prestatie, niet op vertrouwen
Een belangrijk wapen in Jaap’s aanpak was het ontwikkelde betaalschema-model. In plaats van betalen op basis van planning of vertrouwen, werd elk project financieel gekoppeld aan daadwerkelijke prestaties. Delta Fiber betaalde in fases: een voorschot bij start, een deel bij civiele aanleg, een deel bij aansluiting van de woning en pas het restant bij volledige oplevering.
“We zagen dat sommige aannemers het liefst vroeg factureerden,” vertelt Jaap. “Maar dan is je drukmiddel weg. Dus hielden we bewust een laatste vijf procent achter de hand. Pas als alles écht was afgerond, werd dat uitbetaald.”
Dat model, ooit bedacht voor overzicht, groeide uit tot sturingsinstrument. Het zorgde dat deadlines serieuzer werden genomen. Dat restpunten daadwerkelijk werden opgelost. En dat financiële risico’s beheersbaar bleven, zelfs bij uitlopende projecten.
Het vroeg wél om goed stakeholdermanagement. Want aannemers willen marge. En snelheid. En soms een andere interpretatie van het contract. “Het was continu schakelen,” zegt Jaap. “Tussen wat er zwart-op-wit stond, en wat werkbaar bleef in de praktijk.”
De juiste systemen maken tijd vrij voor het echte werk
Naast het financiële model werkte Jaap aan een procesverbetering in de rapportagelijn. Voorheen werden cijfers handmatig overgenomen vanuit Business Central, het CRM-systeem van Delta Fiber, naar de forecastomgeving Fenna. Dat gebeurde eens per maand. Met als gevolg: vertraging, fouten en frustratie.
“We wilden dat de cijfers vanzelf binnenkwamen,” zegt Jaap. “Zodat je als controller kunt analyseren, in plaats van data zitten over te tikken.” Samen met IT werd een koppeling gebouwd. Sindsdien worden de cijfers dagelijks ingelezen, wat niet alleen tijd scheelde, maar ook zorgde voor vertrouwen in de actualiteit van rapportages.
Die automatisering lijkt klein. Maar in een organisatie met honderden projecten betekent het verschil tussen achteraf verklaren en proactief bijsturen.
Zicht houden zonder zicht te hebben
In een veldproject zonder fysieke aanwezigheid draait alles om indirecte signalen. Soms kwam cruciale informatie via een projectmanager die “toch nog even” een afwijking meldde. Soms via een aannemer die achteraf een andere uitleg gaf aan afspraken. En soms via bewoners die alsnog besloten geen aansluiting te willen.
Een voorbeeld is de zogeheten ‘tuinbon’. Daarbij werd er wel gegraven tot aan de voordeur, maar kon de daadwerkelijke aansluiting niet plaatsvinden – bijvoorbeeld omdat de bewoner drie keer niet thuis was. Aannemers claimden dan kosten, maar Delta Fiber zag geen opbrengst.
“Dan zit je in een grijs gebied,” zegt Jaap. “Ze hebben werk verricht. Maar wij kunnen er niks mee. Zulke kwesties vragen om mensen die kunnen onderhandelen, maar ook snappen hoe je juridisch en financieel stevig staat.”
Voor Jaap betekende het: uitzoeken, bespreken, herijken. En als het moest, escaleren naar directieniveau. Want uiteindelijk ging het om bedragen die impact hadden op het eindresultaat.
Impact in cijfers én ritme
Na anderhalf jaar stonden er tastbare resultaten. Het betaalschema werd een standaard binnen Delta Fiber. De rapportagelijn was niet alleen geautomatiseerd, maar ook logisch opgebouwd. Teams wisten beter welke informatie wanneer nodig was. Maar misschien wel belangrijker dan de tools, was het ritme dat ontstond. Een maandelijkse cadans van updates, bijsturen, vragen stellen, afwijkingen benoemen en verwachtingen managen.
“Als iedereen weet wat wanneer moet gebeuren, dan voorkom je verrassingen,” zegt Jaap. “En als je weet bij wie je moet zijn als het fout gaat, dan voorkom je vertraging.”
Dat klinkt eenvoudig. Maar in de praktijk, met honderden betrokkenen, tientallen aannemers en constante veranderingen, is het precies waar het verschil wordt gemaakt tussen controle en chaos.
Wat finance professionals hiervan kunnen meenemen
De opdracht bij Delta Fiber laat zien wat projectcontrol betekent in de praktijk. Niet als boekhoudkundige exercitie, maar als strategisch instrument. Als sturingsmechanisme. En als smeerolie tussen techniek, beleid en uitvoering.
Voor CFO’s is de relevantie evident. Het werk van Jaap toont hoe forecasting, cashflowsturing en risicobeheersing samenkomen in één rol. Niet op afstand, maar op het snijvlak van operatie en besluitvorming. En dat je met de juiste structuren, processen en mensen grip houdt op projecten die in beweging blijven.
Voor consultants zit de waarde in het vakmanschap. Wie succesvol wil zijn in dit soort opdrachten, moet zich comfortabel voelen in onzekerheid. Moet systemen kunnen bouwen én doorgronden. En moet het gesprek aan durven gaan – niet alleen over cijfers, maar vooral over wat die cijfers betekenen.
“Je hoeft niet alles zeker te weten,” zegt Jaap. “Maar je moet wel weten waar je moet graven. En wat je doet als er zand in de motor zit.”
Wat blijft, is hoe het is gedaan
De glasvezeluitrol van Delta Fiber is inmiddels in een nieuwe fase. De meeste aansluitingen zijn gelegd. De meeste bewoners zijn actief. En de laatste projecten worden afgerond. Voor Jaap zit de opdracht erop. Maar de impact van zijn werk blijft zichtbaar. In processen. In systemen. In mensen die nu beter snappen wat er nodig is om grip te houden.
Wat hij achterlaat, is geen rapport of dashboard. Maar een manier van werken waarin overzicht, communicatie en timing samenkomen. En waarin projectcontrol niet als een sluitpost wordt gezien, maar als de plek waar je de juiste beslissingen kunt nemen, op het juiste moment.
“Projecten als deze dwingen je om alles net iets scherper te doen,” zegt Jaap. “Omdat je weet hoeveel er op het spel staat. Niet in theorie, maar gewoon elke maand opnieuw.”
